DNA اسید دزوکسی ریبونوکلئیک نوعی اسید نوکلئیک است. ساختار شیمیایی DNA کرموزوم را می‌سازد. کرموزوم‌ها حاوی دستورات ژنتیکی موجودات زنده هستند.
در واقع DNA در سلول‌های هر موجود زنده‌ای هستند اما DNA هر موجود زنده نوع خاص و مربوط به آن موجود است. DNA حاوی تمام عواملی است که هر موجود زنده‌ای از والدین خود به ارث برده است. قسمت‌هایی در DNA وجود دارد که اطلاعات ژنتیکی را حمل می‌کنند و به آن‌ها ژن می‌گویند و سایر بخش‌ها در زنجیره DNA نیز اهداف ساختمانی دارند و یا نقش تنظیم کننده اطلاعات ژنتیکی را دارند. همانطور که سلول‌های انسان‌ها و حیوانات دارای DNA است. در سلول‌های گیاهی نیز DNA وجو دارد. در اینجا روشی برای جداسازی DNA موجود در سلول‌های گیاهی ارائه می‌دهیم.
جداسازی DNA میوه‌ها در پی انجام چند مرحله حاصل می‌شود و برای انجام هر مرحله به ابزاری نیاز داریم. در این جا مراحل به صورت جداگانه برای درک بهتر مراحل کار توضیح داده شده است.
مرحله اول
مواد لازم برای انجام مرحله اول:
- یک عدد قابلمه،
- دماسنج،
- یک عدد کاسه بزرگ پلاستیکی،
- دو قالب یخ، 50 سی سی ایزوپروپیل 70-90 % و یا اتانول 70- 90%.
-
-
اتانول یا ایزوپوپیل را به مدت 2 ساعت در فریزر قرار دهید و در این مدت مراحل بعدی آزمایش را انجام دهید. 15 دقیقه قبل از انجام آزمایش نهایی، در قابلمه آب بریزد و گرم کنید تا دمای آب به 60o Cبرسد.
مرحله دوم- آماده سازی محلول جداسازی
همان طور که می‌دانید DNA درون هسته‌ی سلول‌های میوه هستند. برای جداسازی DNA ابتدا باید سلول‌های هسته را به اصطلاح بشکنیم. در این مرحله مبنای کار، شکستن سلول‌های اطراف هسته است.
مواد لازم:
100 سی سی آب دوبار تقطیر،
-
ترازو با دقت اندازه گیری کمتر از یک گرم (در صورت امکان)،
-
3 گرم نمک (نصف قاشق چایخوری)،
-
10 سی سی محلول پاک کننده،
-
سرنگ بدون سوزن 10 سی سی،
-
بشر یا لیوان 100 سی سی و
-
یک میله فلزی.
-
- 3 گرم نمک و 80 سی سی آب دو بار تقطیر را در بشر یا لیوان ریخته و خوب هم بزنید تا نمک کاملاً حل شود. 10 سی سی محلول پاک کننده را با سرنگ به آن اضافه کنید، سپس تمام 100 سی سی آب دو بار تقطیر را به آن بیافزایید. افزودن آب و محلول پاک کننده را به آرامی انجام دهید تا یک محلول یکنواختی داشته باشید. حال محلول جداسازی آماده شده است.
-
مرحله سوم- خمیر کردن میوه
مواد لازم:
موز را روی تخته آشپزخانه با چنگال به صورت خمیری درآورید.
- 100 گرم موز (یا هر میوه دیگری مثل کیوی، سیب و ...)،
- چاقو،
- چنگال،
- تخته آشپزخانه،
- بشر یا لیوان 250 سی سی،
- ترازو آشپزخانه و
- قاشق چایخوری.
-
-
حال قابلمه را پر از آب کرده و روی اجاق قرار دهید و با دماسنج دمای آن را اندازه‌گیری کنید تا دمای آن به60oC برسد و کاسه بزرگ پلاستیکی را از آب و یخ پر کنید. پس از آن محلول جداسازی را که در مرحله دوم آماده کردید را به خمیر میوه اضافه کنید و آن را در قابلمه حاوی آب گرم بگذارید و در آن به مدت 15 دقیقه هم بزنید. پس از گذشت 15 دقیقه بشر را از قابلمه برداشته و در کاسه آب و یخ به مدت 5 دقیقه بگذارید. در این مدت بشر را با دست به آرامی تکان دهید تا محلول درون آن خوب هم بخورد.
-
-
مرحله چهارم- عبور از صافی
مواد لازم:
محلول جدا کننده را از صافی عبور دهید.
- کاسه پلاستیکی،
- الک،
- کاغذ صافی.
- مطابق شکل زیر بشر یا لیوان حاوی خمیر میوه و
-
-
تا اینجا توانسته‌اید دیواره هسته درون اتم‌های میوه را بشکنید. اما DNA ها از پروتئین پوشیده شده‌اند و برای جداسازی پروتئین از آن‌ها همانند مرحله پنجم از میوه‌ای استفاده می‌کنیم که آنزیم زیادی داشته باشد. در اینجا از آناناس استفاده شده است.
مرحله پنجم- جداسازی پروتئین
مواد لازم:
مطابق شکل آب آناناس را گرفته و در لیوانی ریخته و به مدت 2- 3 دقیقه با دست به آرامی لیوان را هم بزنید. سپس با سرنگ 1 سی سی از آن را به ماده‌ی مرحله چهارم در یک لوله آزمایش اضافه کنید
- مقداری آناناس،
- لوله آزمایش،
- یک عدد لیوان و
- سرنگ 5 سی سی بدون سوزن.
-
-
پس از جدا شدن DNA هسته اتم‌های میوه باید آن را در مایعی که حلال خوبی برایش نیست ریخته تا ذرات DNA در آن به صورت معلق بماند و حل نشود. برای این کار از اتانول یا ایزوپروپیلی استفاده می‌کنیم که در ابتدای کار درون فریزر قرار داده شده تا کمی یخ زده باشد. اتانول یا ایزوپروپیل یخ زده را مانند شکل به DNA موجود در لوله آزمایش اضافه کنید.
-
-
-
منبع:تبیان
-
-
انواع نماز